Vol.25, No.1, 2025, pp. 27–35
https://doi.org/10.69644/ivk-2025-01-0027  

Elastomerni izolator ojačan vlaknima (FREI) je novi tip seizmičkog izolatora koji se u svetu proučava i očekuje se njegova upotreba kod srednjih i niskih zgrada. Sastoji se iz naizmeničnih slojeva gume vezane za slojeve vlakana, kao ploče sa ojačanjem. U osnovnoj kategorizaciji FREI postoje dva tipa: elastomerni izolatori vezani za vlaknasto ojačanje (B-FREI) i elastomerni izolatori nevezani za vlaknasto ojačanje (U-FREI). Za ova istraživanja se koristi analiza konačnim elementima primenom SAP2000 softvera, gde se petospratna betonska zgrada sa izolovanim temeljom oslanja na FREI izolatorima u dva slučaja: primenom B-FREI i U-FREI pod dejstvom različitih realnih zemljotresa, sa snimljenim pomeranjem tla u vremenskom domenu. Za definisanje nelinearnih osobina modela za simulaciju, koriste se mehaničke karakteristike oba B-FREI i U-FREI izolatora. Ponašanje izolatora sila-deformacija se modelira kao bilinearno histerezisno, koje se može efikasno primeniti za modeliranje svih sistema izolatora u praksi. Poređenjem dinamičkih odziva zgrade sa izolovanim temeljom ova dva slučaja pokazuje da je efikasnije smanjenje seizmičkog uticaja kod zgrade sa U-FREI izolovanim temeljom u odnosu na zgradu sa B-FREI izolovanim temeljom, pod dejstvom zemljotresa sa velikim vrednostima maksimalnih ubrzanja kretanja tla. U-FREI se preporučuju kao seizmička izolacija kod srednjih i niskih zgrada.

Ključne reči: • izolacija temelja • elastomerni izolator ojačan vlaknima • ubrzanje tla • međuspratno pomeranje • zemljotres