Vol.23, Special Issue, 2023, pp. S47–S52
UDK

Primena disperzivnog tla za posledicu može imati pojavu različitih vrsta oštećenja, pa čak i rušenja nasutih objekata ukoliko ono nije identifikovano. Disperzivna tla se ne mogu jednoznačno prepoznati vizuelnom identifikacijom na terenu, ili uobičajenim standardnim metodama koje se koriste za identifikaciju tla u geomehaničkoj laboratoriji. U radu su prikazani rezultati laboratorijskih geomehaničkih ispitivanja u cilju identifikacije i klasifikacije erodibilnog disperzivnog finozrnog tla. Ispitivanja su sprovedena metodom grudvice tla, metodom duplog hidrometrisanja (SCS test) i metodom strujanja vode kroz formiranu cilindričnu poru (pinhole test) na uzorcima: prašinastih glina iz jezgra nasute brane 'Rovni', lesa sa različitih lokacija (Zemun, Bežanijska kosa, Titel, Kelebija, Srbobran, Slankamen, Ruma, Mali Iđoš) i kaolinitske peskovite gline ležišta Grabež-Aranđelovac. Analizirana je i mogućnost poboljšanja disperzivnog tla dodavanjem elektrofilterskog pepela. Ispitivanja pinhole opitom na uzorcima disperzivnog tla dodavanjem 10, 30 i 50 % pepela, pokazala su da je došlo do smanjenja disperzivnosti prirodnog tla za jednu do dve klase disperzivnosti.

Ključne reči: disperzivna tla, opit grudvice, opit duplog hidrometrisanja, 'pinhole' opit, stabilizacija